Meta’nın tanıttığı akıllı gözlükler mahremiyet ve dijital etik tartışması başlattı
Buna rağmen, gözlüğün kullanıcıların müsaadesiz formda bireyleri, bulundukları ortamları ve özel hayatlarını kaydedebilmelerine, Facebook, Instagram üzere platformlar üzerinden canlı aktarmalarına imkan vermesi, mahremiyet ve dijital etik tartışması başlattı. Gözlüğün, özel toplantılar ve görüşmelerde bilgi sızıntısına yol açma riski, güvenlik riskleri oluşturma ihtimali hasebiyle da problemlere yol açabileceği belirtiliyor. Bu alandaki hukuksal düzenlemelerin de bu yenilikler dikkate alınarak hazırlanmasının kıymetine dikkati çekiliyor.
Türkiye Metaverse Platformu Lideri Prof. Dr. Levent Eraslan, gözlüğün günlük kullanılabilenlere emsal bir estetik anlayışla tasarlandığını, buna rağmen sahip olduğu birtakım özelliklerin mahremiyet telaşlarına neden olduğunu söyledi.
Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) Başkanlığı misyonunu de yürüten Eraslan, üretilen gözlüğün geçmiş denemelerin bilakis, estetik dertlerin da göz önüne alınarak yapıldığını bildirdi. Eraslan, “Artık evvelce olduğu üzere akıllı gözlük dediğimizde kalın ve büyük dizaynlar yok. Yerini günlük ömürde çarçabuk kullanabileceğimiz dizaynlar ve alternatif modeller aldı. Meta’nın tanıttığı yeni jenerasyon akıllı gözlük bunun son örneği” dedi.
Meta’nın gözlüğünün kullanıcıların etraflarını izlemelerine ve kaydetmelerine imkan tanıdığına dikkati çeken Eraslan, şöyle konuştu:
“Söz konusu durum kapalılığı ihlal edebilir. Ayrıyeten Facebook ve Instagram platformları üzerinden canlı yayın yapabilmesi özelliğiyle etraftaki şahısların bilgisi ve isteği olmadan kayıt ve imaj alma süreci gerçekleşebilir. Bu nedenle, bu aygıtların kullanımıyla ilgili müsaadeler ve kurallar konusunda etik sorumluluklar olmalıdır.”
Eraslan, giyilebilir teknoloji alanında hem üretim hem de kullanım açısından yasal boşlukların bulunduğunu, halihazırda bu boşlukları engelleyecek düzenlemelerin olmadığını ve Meta’nın da bundan yararlandığını vurguladı.
Bu durumun dijital etik ve özel ömrün saklılığı tartışmalarına neden olduğuna işaret eden Eraslan, “Yakın vakitte dünya genelinde mevzu hakkında yasal düzenlemelerin oluşmaya başlaması kuvvetle muhtemel” değerlendirmesinde bulundu.
Eraslan, giyilebilir teknolojinin bilim kurgu filmlerindekilere misal formda tasarlandığını belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Gözlüğün taradığı bir cismi yahut kişiyi gözünde görmek çok çok yararlı olabilir. Tahminen de istihbarat servislerinin de çok işine yarayan bir şey. Elbette yararlı olabilir fakat burada kıymetli olan, mahremiyet ve ferdî bilgilerle birlikte özel alanın nasıl korunacağı.”
Gelecek yıllarda insanların çiplerle internete bağlanabileceği “beyin interneti” kavramının da değerli bir tartışma konusu olacağını bildiren Eraslan, bu durumun dijital etik kavramını tekrar gündeme getireceğini söyledi.
Eraslan, yeni kuşak akıllı gözlük projesinin daha evvel denendiğini anımsatarak, şunları kaydetti:
“Bunun üzerine daha farklı ne koyuyor orası kıymetli. Zira o proje satış yapamadı, yapamadığı için de rafa kalktı. Bakalım, deneyip göreceğiz lakin o büyük gözlüklerden daha güzel sonuçlar vereceği öngörülebilir. Beşerler büyük gözlükleri boyun ağrısı ve biçim bozuklukları nedeniyle günlük hayatta kullanmak istemiyorlardı. O manada tahminen bu projeyi, Metaverse’ü tekrar canlandırma teşebbüsü olarak değerlendirildiğinde, değerli bir çalışma olarak görüyorum.”